Różne rodzaje ołówków potrafią zaskoczyć spektrum swoich zastosowań – wydawałoby się jednak, że w dobie błyskawicznie postępującej technologii, tak wiekowe narzędzie odejdzie w zapomnienie. A jednak w dobie rysików, tabletów czy kompletnych stacji graficznych ma się on lepiej niż dobrze- sprawdźmy zatem, czego możemy się o nim dowiedzieć.

Spis treści:

Krótka historia ołówka

Zanim przekonamy się, jakie rodzaje ołówków dostępne są na rynku, warto dowiedzieć się więcej o korzeniach tego znaczącego wynalazku. Jego nazwa, co może wydawać się oczywiste, pochodzi od ołowiu – używany był on do pisania w starożytnym Egipcie, Rzymie a także Grecji. Jeszcze w XIV wieku artyści pochodzący z Europy korzystali z różnych, opartych na prętach ołowianych, cynkowych, lub nawet srebrze przyborów, aby uzyskać na płótnie pożądany, szary odcień. W 1564 roku, w Borrowdale, udało się odnaleźć czysty grafit, który szybko stał się zamiennikiem ołowiu. Na koniec XVIII wieku, na rynku zaczęły pojawiać się rozwiązania, których konstrukcja przypomina to, co znamy obecnie – wkład oparty na mieszance oczyszczonego grafitu z glinką, osadzony trwale w drewnianej obudowie. Wraz ze zużyciem się rdzenia, całość można było temperować i ponownie używać. Współczesne ołówki składają się z prętu przygotowanego z mieszanki grafitu i kaolinu, zaś ich oprawę wykonuje się z drewna lub tworzywa sztucznego.

Podstawowe rodzaje ołówków w oparciu o ich twardość

Twardość oraz odcień ołówka zależy od proporcji mieszanki, z której powstaje jego wkład. Jeśli przeważa grafit, wkład jest miększy i ciemniejszy. Większa ilość kaolinu sprawi, że będzie on jaśniejszy i twardszy.

  • W przypadku wkładów twardych i bardzo twardych korzystamy z dziewięciostopniowej skali oznaczonej literą „H”. Litera „H” pozbawiona cyfry, oznacza najmiększy ołówek, zaś „H9” najtwardszy. Twardość ołówka rośnie z każdą kolejną cyfrą. Tego typu narzędzia piśmiennicze znajdują zastosowanie np. w specjalistycznych rysunkach technicznych, gdzie koniecznie może być narysowanie cienkiej linii, lub odpowiedniego konturu.
  • Jeśli chodzi o ołówki miękkie, oznaczone są one literą „B”. Im większa cyfra znajduje się przy tej literze, tym miększy będzie jego wkład. Są one powszechnie używane przez artystów, pozwalają na wygodne rysowanie grubych linii, oraz – co bardzo istotne w przypadku takiego rysunku – świetnie nadają się do cieniowania.
  • Pomiędzy twardymi i miękkimi grafitami występują także rozwiązania pośrednie – oznacza się je literami „F” oraz „HB”. Stanowią one odpowiedź dla użytkowników szukających narzędzia do codziennego pisania czy prostych, amatorskich rysunków. Warto pamiętać, że wykazują się one dosyć dużą ścieralnością

Jak widać, skala twardości jest dosyć obszerna i warto poeksperymentować z różnymi egzemplarzami – tylko wtedy dowiemy się, jaki ołówek wybrać, abyśmy byli zadowoleni.

Ołówek automatyczny

To chyba najnowocześniejszy członek „ołowianej” rodziny. Dzięki jego mechanicznej konstrukcji, możemy wyciągnąć ze środka ukryty wkład, gdy odkryta jego część zacznie się ścierać. Wszystko odbywa się za pomocą wygodnego kliknięcia i pozwala na schludną oraz wygodną pracę. Grubość jego wkładu waha się od 0.20 mm do aż 5.60 mm – cienkie wkłady używane są w przypadku rysunków technicznych, średnie do zadań ogólnych, takich jak pisanie, czy proste rysunki, zaś najgrubsze wykorzystuje się do rysowania, szkicowania oraz tworzenia grafik. Warto dodać, że w swoim czasie firma Pentel przedstawiła prototyp wkładu o grubości 0.1 mm.

Najczęściej spotykanymi wariantami są jednak te mieszczące się w przedziale 0.5 – 09. mm.

Ołówek kopiowy

Specjalne, czy wręcz specjalistyczne narzędzie, którego użycie wymagało wcześniejszego zwilżenia znajdującego się w nim rdzenia. Powstał w XIX wieku, obecnie występuje dosyć rzadko. Charakterystyczną cechą jego działania była odporność na ścieranie gumką, więc w przeciwieństwie do bardziej konwencjonalnych rozwiązań, nadawał się do wypełniania i podpisywania wrażliwej dokumentacji. Był on rozsądną alternatywą dla drogich piór wiecznych. Przy użyciu specjalnej prasy, tekst napisany tym narzędziem można było skopiować, stąd właśnie jego potoczne określenie – kopiowy.

Bogaty świat narzędzi piśmienniczych

Na rynku dostępne są różne rodzaje ołówków – mamy do wyboru całe spektrum różnych modeli, które można podzielić ze względu na twardość czy rodzaj działania. To nie wszystko – osobną kategorią produktów do pisania są także materiały  marketingowe – ołówki firmowe, zwykłe i automatyczne, czy także długopisy reklamowe, jeśli szukamy przyborów innych, niż te oparte na graficie.

Jeśli przymierzamy się do zakupu, musimy zadać sobie pytanie: Jaki ołówek wybrać, aby spełniał on moje oczekiwania? Jeżeli przed dokonaniem transakcji uda nam się przetestować chociaż część dostępnych modeli, z pewnością znajdziemy coś odpowiedniego.


Grafika: unsplash.com/@frankvex